واقعه نگاری جمعه خونین سال 1366 در مکه مکرمه
نهم مرداد 1366 مصادف شده بود با شش ذیحجه که برای راهپیمایی برائت از مشرکین انتخاب شده بود. آن روزها مراسم برائت از مشرکین در شهر مکه انجام می‌شد. سخنرانی، ساعت شش بعدازظهر تمام شد و بعد از آن جمعیت مسیر راهپیمایی را با شعار علیه آمریکا و اسرائیل به سمت پل حجون در کنار قبرستان ابوطالب طی کردند. نزدیک غروب، راهپیمایی تقریبا تمام شده بود و بلندگوها خاموش بود که کشتار حجاج آغاز شد.
فقط حجاج فلسطینی تا حدودی به کمک حجاج ایرانی شتافتند
نظامیانی که در خیابان‌های اطراف مستقر بودند لباس پلیس عربستان را نپوشیده بودند و یونیفرم ارتشی داشتند. حادثه با یورش پلیس های باتوم به دست عربستان شروع شد. در بین پلیس‌ها عده‌ای هم با لباس معمولی حاضر بودند و با چماق‌های میخ‌دار و میله‌های آهنی مردم را می‌زدند. بالای پشت‌بام ساختمان‌های اطراف، عده‌ای با لباس عربی هر چه به دستشان می‌رسید بر سر حاجیان می‌انداختند. بلوک، شیشه، سطل شن، کپسول، کولر گازی، عده زیادی بر اثر برخورد جسم سنگین و متلاشی شدن سر شهید شده بودند. همه هتل‌ها درهای ورودی را بسته بودند و فقط ساختمانی که فلسطینی‌ها در آن بودند درها را گشودند که عده‌ای توانستند جان خود را نجات دهند. جمعیت در محاصره سفاکان رژیم آل‌سعود افتاده بود. ازدحام جمعیت خیلی زیاد بود.
بخشی از حجاج ایرانی را خانواده شهدا و جانبازان دفاع مقدس تشکیل می‌داد. خیلی از شهدای حج خونین، مادر و همسر شهید بودند. جانبازان بر اثر ضربات چماق از روی صندلی چرخدار بر زمین می‌افتادند. آن‌قدر شلوغ بود که هر کس روی زمین می‌افتاد، زیر دست و پا می‌ماند.
شلیک مستقیم به حجاج
زمانی که پلیس مردم را کتک می‌زد، عده‌ای از چماق‌داران لباس شخصی سوت و کف می‌زدند و هلهله می‌کردند. ارتش شروع به تیراندازی کرد. اول گاز اشک‌آور زدند. عده زیادی از زنان و کسانی که روی زمین افتاده بودند به علت استنشاق گاز خفه‌کننده شهید شدند. رگبار گلوله مسلسل‌های دستی به سمت حاجیان گرفته شد. ازدحام آن‌قدر زیاد بود که کسی که گلوله می‌خورد شاید روی زمین هم نمی‌افتاد.در بدن بعضی شهدا چندین تیر بود. یوزی، کلت، ام-16، حتی بعضی از شهدا با گلوله‌ای که در پیشانی‌شان خورده بود شهید شده بودند. تکتیراندازها با قناسه از بالای پل مردم را می‌زدند.
چهره تکتیراندازها اروپایی بود. چند ماه قبل، ژنرال اولریخ وِگِنِر، آلمانی‌تبار، مسئول هماهنگی امنیتی شهر مکه شده بود. در روز حادثه سوار بر هلی‌کوپتر بالای سر جمعیت دیده شده بود. او قبل از این در عملیات گروه دلتا، در آزادی اسرای لانه جاسوسی آمریکا در تهران شرکت داشت و در تهران مسئول تیم بود که تحت پوشش خبرنگار شبکه ZDF آلمان فعالیت می‌کرد.
از روزهای قبل هماهنگ شده بود که هیچ بیمارستانی در روز نهم مرداد مجروح نپذیرد. آمبولانس‌هایی که نزدیک می‌شدند مورد هجوم واقع می‌شدند و سربازان با چماق شیشه‌های آنها را خورد می‌کردند و دکترها و پرستارها را بیرون می‌کشیدند و می‌زدند. چند آمبولانس توانستند از بین مأمورین عبور کنند و با سرعت مجروحین را سوار کنند. ولی سربازان راه برگشت را بستند و مجروحین را از پشت آمبولانس بیرون ریختند و کتک زدند. عده‌ای همان جا شهید شدند. خیلی از شهدا اول مجروح بودند و به علت عدم رسیدگی شهید شدند. تیراندازی که تمام شد تا ساعت یازده شب محاصره ادامه داشت. مردم روی زمین نشسته بودند. هر کس بلند می‌شد با چماق بر سرش می‌زدند.
رسیدگی به حال مجروحین عجیب بود
شب جستجوی خانه‌به‌خانه شروع شد تا کسانی که فرار کرده بودند را دستگیر کنند. ساعت یازده که محاصره تمام شد، کسی حق نداشت به پیکر شهدا و مجروحین دست بزند. برق خیابان قطع شده بود. آمبولانس‌های صدمه دیده وسط خیابان رها شده بودند. تقریبا هیچ جسدی سالم نبود؛ همه له شده بود و با چادرهای مشکی و سفید زنان که خون‌آلود و پاره بود پوشیده شده بود. زمین پر از لنگه کفش و دمپایی، تکه‌های پاره لباس، خرده شیشه و قلوه سنگ بود. بوی گاز و باروت فضا را پر کرده بود. کف خیابان پر از خون بود. مجروحین و شهدا را روی هم سوار ماشین‌هایی که شبیه ماشین‌های حمل حیوانات بود می‌کردند و می‌بردند. رسیدگی به حال مجروحین عجیب بود.
شاهدی دیده بود که دست یک زائر ایرانی از ناحیه مچ تیر خورده بود و او در برابر تصمیم پزشکان برای قطع دستش مقاومت می‌کرد. اما پزشکان با کمک مأموران امنیتی دست او را قطع کردند.
عربستان تاکید داشت که در این اتفاق هیچ گلوله‌ای از سوی سربازان شلیک نشده است و سعی در از بین بردن آثار آن داشت. به همین دلیل، اجازه بازدید هیئت‌های دیپلماتیک از شهدا تا چندین روز داده نمی‌شد.
بعدها بررسی های به عمل آمده توسط اداره تشخیص هویت و پلیس بین الملل جهت تشخیص نحوه شهادت زائران مظلوم بیت الله الحرام دال بر استفاده از اسلحه‌های مختلف داشت و بر خلاف ادعای جنایتکاران سعودی که منکر استفاده از اسلحه و یا تیر اندازی شده اند تعداد زیادی از زائران با تیر مستقیم به شهادت رسیده بودند،نتایج به دست آمده به قرار زیر بود:
1- تیراندازی از فواصل مختلف و اکثرا حدود 20 متر صورت گرفته است.
2- مسیر عبور گلوله اکثرا از بالا به پایین و یا در خط مستقیم بوده است.
3- با توجه به ضایعات ایجاد شده بر روی پیکر شهدا سلاح مورد استفاده از انواع مختلف (کمری، مسلسل و تفنگ جنگی یا شکاری از نوع گلوله زنی) بوده است.
4- اکثر گلوله‌های شلیک شده پس از اصابت از بدن شهدا خارج شده است.
5- در بررسی‌های انجام شده بر روی اولین جسدی که مورد بررسی قرار گرفته یک گلوله (نظیر گلوله تفنگ‌های جنگی) در ناحیه پشت شهید متوقف گردیده بوده است که از این ناحیه استخراج و تحت بررسی جهت تعیین نوع سلاح قرار گرفته است.
حال پس از 32 سال از آن حادثه دل خراش بار دیگر اسامی و تصاویر شهدای آن روز منتشر میشود. باشد که روح آن زنان و مردان با اربابشان اباعبدالله الحسین(ع) محشور باشد.
9 شهید استان همدان:
- شهید غلامرضا کتابی
- شهید حمدالله احمدی وحید
- شهید گنجعلی بخشی
- شهیده مهین حبیبی
- شهید عزت الله شعبانلو
- شهید رجبعلی عزیزی
- شهید حاج رضا محمدزاده
- شهید عبدالکریم وحید
- شهید
غلامعلی یعقوبی اکبر
نذرآغا سليمان دوخت (مادر شهيد)- زهرا چپ چاپ(مادر شهيد)- فاطمه نيك (مادر 3 شهيد)- حاجيه ربابه رنجبر ريزي(مادر شهيد)- صفيه خانم گنجينيه(مادر شهيد) - حاجيه فاطمه فتاحي(مادر شهيد) - رقيه مرداني(مادر شهيد) - زهرا كلاغ نشين(مادر شهيد) - عذرا باب(مادر شهيد) - فاطمه ورشابي(مادر شهيد) - ليلا حسني(مادر شهيد) - صديقه قصابي خليل آباد(مادر شهيد) - شرافت خسروي هاچه سو(مادر چهار شهيد و همسر شهيد) - گوهر سراجي(مادر شهيد) - رقيه سلطان پريشاني(مادر شهيد) -منور كفاشي زاده تهراني(مادر سه شهيد) - شهربانو قويدل(همسر شهيد) - طاهره كبابيان(مادر شهيد) - پروين كوثري(مادر شهيد) - بي بي طاهره سروري(مادر اسير) - خاتون عقيقي(مادر شهيد) - اقدس استوار چولايي(مادر شهيد) - حافظه سليمان شاهي(مادر شهيد) - حاجيه بيگم اسلامي(مادر شهيد) - كبري تلخ آبادي(مادر دو شهيد و همسر شهيد) - كبري سبز علي قلعه مير زماني(مادر شهيد) - صديقه موسويان(مادر دو شهيد) - خديجه محمد نيا(مادر شهيد) - حاجيه فرح زور بخش(مادر شهيد) - زهرا صادق زادگان(مادر شهيد)- محترم اخلاقي(مادر شهيد) - صديقه جلواني خوزاني(مادر شهيد) - صغري وطن دوست سر مزده(مادر و همسر شهيد) - زهرا دادرسان(مادر شهيد) - هاجر حائري عراقي(مادر شهيد) - سكينه عسگري باقرآبادي(مادر شهيد) - سكينه احمدي(مادر شهيد) - ربابه اكبرزاده رضايي(مادر شهيد) - شاه زنان زماني(مادر دو شهيد و همسر جانباز دوپا قطع) - خديجه مار ناني(مادر شهيد) - زهرا حسيني (مادر شهيد) - عصمت حسيني(مادر مفقودالاثر) - اقدس حسن زاده(مادر شهيد)
سایر شهدا:
مفتول(بتول)نجفي - سكينه خاني زارچي- قمرخانم عليپور - فاطمه صادقي برزاني- نجم بيگم كرابي - راضيه بيگ شهپري فرد- فاطمه وكيلي سهر- خانم رياستي- ليلا جلالي ورنامخواستي - صاحب جان شاملي طرقي- فاطمه خسروي اجگردي- ملك خانم جوادي- سلطنت يار بيگي درويشوند- حميده قضاوي خوراسگاني- طاهره السادات زركش- زيبا خانم شريعتي- كبري غفوري- شاهزاده مظاهري- حميده مولوي(مولائي) دستجردي- شايسته محمدحاجي كريمي- بي بي تاج رضايي - اشرف اشتري- معصومه شاه سنائي- سيده خانم ذوالفقاري- رقيه حق نگهدار- صغري شهسواري- معصومه عرب بالا جليني- احترام حداد- سكينه خاتون ناظميان - انيس بهروز ماشالي- خديجه اسدي - خديجه كديور- فاطمه كوچي- بتول فيروزمند - كبكيه جليلي- رقيه رفعت بخش آسمان- مرحمت حسيني ويروجي- عفت شريفي فروشاني- بتول شيخ العارفين بافقي- عفت السادات مير محمدي- سرور شجاعي بورآبادي- زهرا بيگم افلاكيان- خديجه بيگم آيت- مهين حبيبي- نرگس آهن آهنچيان- ميهن السادات محقق مطلق- ليلا ناصري- صغري حبيب اللهي - نصرت اعظمي- الهام مهدوي- بتول اعلايي- فتانه اميني- منيژه كريمي-خديجه جمشيدي- حاجيه بيگم شفيعي خوزاني- معصومه غفوريان- زهرا مداح- ناهيد فولادي سمناني- فاطمه پروين روحي- خديجه ژاله حلاجي- پروين مفاره عابد- سرور داور پناه- زهرا محمد مراد پور- قمر كاظمي برجي خواندي- مهري رعنائي-حورا صفريان- زهرا بسكابادي- شهين كاظمي- زهرا همتيان- طيبه بني حسن- عزت وكيلي سهر فروزاني- ليلا قارداش- پروين آقا كوچكي- صغري پور شعباني- مليحه كديور- مهين فاخرمنش- رقيه رضايي- محمد ابراهيم فخرايي(پدر اسير) – حاج رضا محمدزاده(پدر شهيد) - محمدحسن متولي امامي(پدر شهيد) - علي اكبر كثيري(پدر شهيد) - حاج درويش جهانگيري(پدر شهيد) - محمد ابراهيم پور(پدر اسير) - مانده علي پور قاسميان(پدر شهيد) - يوسف اسماعيلي(پدر شهيد) - نجفعلي اشكستاني(پدر شهيد) - سيد حسين حسيني جهانگير(پدر شهيد) - حسين مجيدي(جانباز قطع نخاع) - احمد زائري اميراني(جانباز قطع دو پا) - مجيد بابا زاده(جانباز قطع دو پا) - حجت الله شجاعي(جانباز قطع دو پا) - رضا صالحي دشت بياض- نعمت الله نعمتي- حجي قربان مجرد نرم- ماه نساء ابراهیمی- صدیقه احمدزاده کلائی- صورت کاظمی- زهرا پسندیده- طاهره لعل شهبازی- فاطمه ملائی هرندی- فاطمه خباز توکلی- خاتون عبیدی- کنیز رضا صفدرنیا- حمیده طالب زاده سروستانی- ماه سلطان اسماعیلی تزنگی- عشرت رحیمیان- فاطمه قربانی سینی- سکینه خانم رعیتی- ملک خانم راعی- عصمت هنرور زاده- ام هانی نیک بخت- صفیه هاشمی- جمیله یوسفی میرآبادی- مریم دهقانی حبیب آبادی- بتول تحویلیان- طاهره طاهری- توران کیان افراز- فاطمه چرخکار- صدیقه ابراهیم نیا نجف آبادی- احترام ملاحیان- فضه خاکپور- فاطمه گنجی- رقیه بیگم موسوی اشترجانی- صفیه مطیعی دهنوی- خاتون مهدیان- کوکب مجیری- معصومه اعظم زاده- ربابه کریمی علویجه- نورسته خواجی- سیده مهتاب نوربخش آهنگر کلائی- زهرا اصغری- فاطمه جهاندیده- خانم بالا چشمه- صغری رامشکی- بتول معزی- عشرت محمدخانی- مریم خاتون آقا کوچک- نصرت ژیانی زرگرانی- بتول جلیلی هواخواه- فاطمه حسینی- صدیقه نم نیانی- فاطمه کفاش فارآمد- سکینه امامی میبدی- ربابه دهقان نیری- صاحب جان احمدنژاد- کنیز زنگوئی- محترم ضیایی سهر فیروزانی- ایراندوخت نماینده- رقیه کاظم زاده دریان- طوبی تاجریزی- پری اقبالی فخرآبادی- عصمت ناعم اصفهانی-بهجت دهکردی زادگان- کبری جوزدرختکی- حسنیه آلبو کردی- طهرا علیدوست جلالی- قمر تاج زارع- مهین عشقی- حلیمه عزیز آبادی- زهرا کته- طلحت فلاحتی- فاطمه سلمان طوسی- علیا اسماعیلی- قدسیه سخی قمصری- اکرم ساعدی- مه لقا شاکری- ساره عیوندی- طیبه تازنگ- ربابه عبداللهی نسب عیش آبادی- ملوک سوزنچی- طاهره احمدنژاد- مهرانگیز امینی-صفا نعیمی- منصوره رزاقی- نرگس قادری-کبری اروجلو- صغری شهسواری- معصومه عرب بالا جلینی- احترام حداد- رجبعلی رمضانی- محمد حسین برهان- لطف الله علیمرادی- علیجان رحیمی- محمد ماندنی بادی-حسین یونسی کلاکی-رضا رضادوست- حسین مودب بیلندی- علی محمد معینی کربه کندی- محمودعلی علیپور- امیر حسین نصیری اردلی- حسنعلی اسماعیلی- عوض بازآمده- سید محمد پور حقیقی- محمود مومن-براتعلی کاخکی طرقی- احمد شایسته- سید حسین حبیب نژاد- سید رضا مدرس زمانی- سید محمد تقی امامی دره بیدی- عبدالحسین عابدین باجگیران- رضا فروغی طالخونچه-میر عزیز سیادت- ابوالقاسم راستگو- سید محمد باقر امامی دره بیدی-عبدالصاحب سقازاده- احمد دیانت کاشانی- عباس مختاری- علی ابراهیمی- سید ابوالحسین موسوی- رمضانعلی اسماعیلی شادیر-سید مصطفی موسوی- قربان بشگرد- سید ذبیح الله یاسینی- حسن رحمانی مطلق- سید کمال موسویان- اکبر سلحشور- محمد مهدی متدین طوسی- احمد محمودیان کلهرودی- ابوالقاسم عباس زاده- علی اکلیلی- محمود شمسائی ترک- محمد علی عالمی- مرتضی حدادی- محمد صادق ابراهیم زاده- نظام صنیعی- حسین فرخ آشتیانی- علی اکبر معافیان- مرتضی حمصیان- عباس امینی- رحمانعلی درتومی- محمد اصغری- مرتضی مسچیان نشرودی- مصطفی علی پور- قربان مرادی- آل یوسف انواری- محمد بهنامی فر-عباس کلاهی- هیبت الله ترکی- حسین رسولی نیا- عبدالعلی غلامی-محمود کاراندیش- سید جمال غنی پور- صفر علی مرادی- محمد علی مهدوی پاک- محمد محمدباغیان- آل محمد وطهانی- سید جعفر حسینی- صفت الله محمد خانلو- الله قلی شرفی فرد- غلامعلی کاورزیان کلیشادی- سرافراز پور رشید- حسین مهتدی- سید رضا اسدی شکار اسطلخی- علیرضا دیودار- محمد جواد دهقانی کلیشادی- عبدالله حسن اعلائی- رضا حاجی صفری- ابوالقاسم تیموری نژاد- حسین علی یاس- محمد آقاکریمی- سید مهدی عندلیب مقدم- عبدالحسین سالاری- براتعلی کلالی- غلامرضا عطوفی- محسن ارومی- حسن ابراهیمی پور سیابی- حسین گورکی-محمدصادق رفیعی خیرآبادی-عبدالحمید بادروج- احمد شهریاری- سید کمال الدین کامروا- حسین نقیبی نستری- رسول اشرف پایین دروازه- غلامرضا رحمانی سیاهکوهی- محمد علی بشارت- فیض الله شیخی- حسین حاتمی- علیرضا وقار-
